Kaplan (Panthera tigris), kedigiller (Felidae) familyasından
etçil bir memeli hayvan türü ve büyük kediler ailesinin dört üyesinden
biridir. Süper yırtıcıdır ve vahşi hayatta bulunan en büyük kedi
türlerinden biridir.Hint alt-kıtası dünyada yaşayan vahşi kaplanların
%80'ine ev sahipliği yapmaktadır. Kuzeyde Sibirya, güneyde Hindistan
ile Malakka yarımadası arasındaki bölgelerde bulunur.
Çoğu
kaplan kamuflajlarının uygun uyum sağladığı ve hızlı veya daha çevik
avları yakalamlarının daha kolay olduğu ormanlarda ve otlaklarda yaşar.
Hindistan'da, Türkiye'de,(Türkiye'de 1970'ten beri sadece 3 kez
görüldü.) Çin'de neredeyse tüm Asya'da yaşarlar. Büyük kediler arasında
sadece kaplan ve jaguar iyi yüzücülerdir. Kaplanlar sık sık su
birikintilerinde, göllerde ve nehirlerde yıkanırlarken bulunurlar.
Kaplanlar yalnız avlanırlar ve birincil olarak geyik, yaban domuzu,
gaur, ve manda gibi orta ve büyük boyutlu otçullarla beslenirler. Buna
rağmen arada sırada küçük avları da yakalarlar.
Kaplanların tek
ciddi avcısı onları sıkça postu için yasadışı bir şekilde öldüren
insandır. Aynı zamanda kemikleri ve neredeyse tüm vücut parçaları
geleneksel çin tıbbında ağrı kesiciden afrodizyaklara kadar değişen bir
alan için kullanılır. Kaçak avlanma ve ortamlarının yok olması
kaplanların sayılarını büyük oranda azalttı. Bir yüzyıl önce dünya da
100 000'den fazla kaplan varken bugün bu sayı 2500 üreyebilen bireyi
geçmez. Hiç bir kaplan nüfusu 250 üreyebilen üyeden fazlasına sahip
değil.. Tüm kaplan alt türleri tehlike altındaki türler listesinde yer
almaktadır.Konu başlıkları:
1 Fiziksel Özellikler
2 Avlanma Yöntemleri
2.1 Beslenme
3 Biyoloji ve Ekoloji
4 Alttürler
4.1 Yaşayan alttürler
4.2 Soyu tükenmiş alttürler
4.3 Renk Varyasyonları
5 Geleneksel Çin Tıbbı
6 Literatür ve modern kültürde kaplan
7 Ulusal hayvan olarak kaplan
8 Ayrıca bakınız
9 Dış bağlantılar
10 Kaynaklar
Fiziksel Özellikler
kaplan
türleri içinde sibirya kaplanları dünya üzerindeki en büyük ve en ağır
kedilerdir.bu türün dışındaki kaplan türlerinin geneli aslanlar kadar
iri değillerdir.Kaplan ve aslanın çiftleşmesinden meydana gelen liger
veya tigon'lar sibirya kaplanlarından daha büyük olabilirler. [3]
Genelde farklı alttürlere ait kaplanların farklı boyutlarda olmasına
rağmen erişkin bir erkek kaplan ortalama 200 ile 350 kg. dişilerse
120-180 kg. ağırlığındadır. Erkek ortalama 2,6 m. 3,3 m. arası dişiler
ise 2,3-2,75 m. boyundadırlar. Yaşayan alt türler arasında Sumatra
kaplanı en küçük Sibirya kaplanı (ya da Amur) en büyüğüdür.Maalesef
Sibirya Kaplanlarının soyu tükenmek üzeredir.
Bir çok kaplanın
çizgilerinin renkleri kahverengiden saf siyaha kadar değişir, buna
rağmen beyaz kaplanlar daha az belirgin olan çizgilere sahiptir. Beyaz
kaplanlar ayrı bir alttür değil lüsistik (:en:Leucistic) hint
kaplanlarıdır. Çizgilerin şekli ve yoğunluğu alttürden alttüre
farklılık gösterir ama çoğu kaplan 100'den fazla çizgiye sahiptir.
Şimdi soyu tükenmiş olan java kaplanının bundan çok daha fazla çizgisi
vardı. Bu çizgilerin düzeni ve kaşları aynı parmak izi gibi eşsizdir.
İki kaplan aynı çizgilere sahip değildir. Böylece aynı parmak izi gibi
bireylerin tanımlamasında kullanılabilir gibi gözükse de vahşi bir
kaplanın çizgilerinin düzenini kaydetmekteki zorluklar yüzünden
uygulanabilir bir yönteö değildir. Çizgilerin amacının kamuflaj olduğu
sanılmaktadır.
Çok az hayvan insanların gördüğü anlamda renkli
görme duyusuna sahip olduğu için, postun rengi pek önemli
değildir.Kaplanların çizgilerinin düzeni aynen derilerinde de bulunur,
eğer bir kaplanı traş edecek olsaydınız, derisinde de aynı çizgi düzeni
ile karşılaşırdınız.
Diğer tüm kediler gibi sivri tırnaklara sahiptirler ve tırnaklarını içeri çekebilirler.
Özellikle
mavi ve koyu maviye yakın ve diğer renklerde kaplanlar olduğuna dair
birçok belirsiz referans bulunmuştur. (bkz Malta kaplanı veya Mavi
Kaplan (Panthera tigris melitensis) (en:maltese tiger) ve kara kaplan
(en:Black tiger (animal)))
Avlanma Yöntemleri
Kaplanın son derece güçlü çenesi ve sivri dişleri onu süper bir avcı yapar.
Kaplanlar
genellikle gece avlanırlar. Gece görüşleri insanınkinden 6 kat daha
iyidir[6]. Çok sesiz ve farkettirmeden avlarını takip ederler.
Kaplanlar diğer kediler gibi avlarını pusuya yatarak yakalarlar. Bir
noktadan vücudunun ağırlğını ve güçlerini kullanarak avlarının üstüne
çullanıp, etkisiz hale getirirler. Av yüzükoyun yerde yatarken kaplan
avının boynunun arkasını ısırır. Bu omuriliği kopartarak, nefes
borusunu delerek veya toplardamar ya da atardamarları parçalayarak avın
ölmesini sağlar. Büyük avlar için boğazdan ısırmayı tercih eder. Kaplan
bu süre içinde ayakları ile avına sarılarak hareket etmesini önler ve
avı ölünceye kadar boynuna kenetlenir.
Çok iyi yüzücü olan
kaplanların avlarını yüzerken öldürdükleri bilinmektedir. Hatta bazı
kaplanlar, üzerindeki balıkçılar veya yakalanmış balıklar için
nehirdeki balıkçı teknelerini pusuya düşürmüşlerdir. Ranthambore Ulusal
Parkındaki kaplanlar özellikle de Chengis adında bir tanesinin bataklık
timsahları ile güreşerek timsahların ağzından avlarını aldığı biliniyor
Kaplanların
büyük bir çoğunluğu mecbur kalmadıkça insan avlamazlar. Muhtemelen 1000
kaplandan sadece 3-4 tanesini hayatları boyunca av olarak insan
öldürmektedir. Tipik insan yiyici, hasta ya da yaşlı olup alışıldık
avını avlamayan, dolayısıyla daha ağır hareket eden ve daha küçük
hedeflerle yetinmek zorunda kalan hayvanlardır. Tüm diğer iri avcılar
gibi kaplanlar da insanları ideal bir av olrak görmezler. Bengal'deki
mangrov bataklıkları diğer yerlere göre daha yüksek bir insan yiyici
ortalamasına sahiptir ve buradaki bazı sağlıklı kaplanların da
insanları avladıkları bilinmektedir.
Vahşi doğada kaplanlar 5 m.
kadar yükseğe ve 9-10 m. kadar uzağa zıplayabilirler. Bu onları Pumadan
sonra en yükseğe zıplayabilen memelilerden biri yapar. 50 kg
ağırlığındaki bir çiftlik hayvanıyla 2 m. yüksekliğinde bir çitin
üzerinden atladıkları belirtilmiştir. Ava sıkıca tutunmaları sağlayan
devasa ve son derece kuvvetli ön uzuvları çıkıkları engeller. Özellikle
Gaur ve su buffalosu gibi bir tonun üzerindeki avlar, altıda biri
ağırlığında kaplanlar tarafından öldürülür. Yetişkin bir insanı veya
kurdu tek bir pati darbesi ile öldürebilir veya 150 kg.'lik bir sambar
geyiğini ağır yarayabilir.
Beslenme
Kaplanlar mümkün
olduğunca sambar, gaur ve manda gibi iri avları tercih ederler. Çünkü
büyük bir av daha fazla et demektir, daha uzun süre idare eder ve başka
bir av ihtiyacını ortadan kaldırır. Kaplan öldürdüğü avını gizli bir
yere götürerek bununla günlerce idare eder. Kaplanlar menzillerindeki
en üst yırtıcıdırlar ve besin için, güçsüzlüğünü sayılarla kapatan
dhole (vahşi hint köpeği) dışında başka bir hayvanla mücadele etmezler.
Mecbur kalmadıkça gergedan gibi büyük hayvanlara saldırmazlar.
Kaplanlar et ile beslenir.
Biyoloji ve Ekoloji
Kaplanların dağılımı: Açık kırmızı: 1900 - Koyu kırmızı: 1990
Yetişkin
kaplan yalnız hayvanlardır çok şiddetli derecede bölgesellerdir. Dişi
bir kaplanın 20 km² civarında bir bölgesi varken erkek kaplanları
bölgesi 60-100 km² arasıdadır. Erkeklerin bölgesi bir sürü dişininkini
kaplayabilir ama kendi bölgelerinde yabancı bir erkeğe müsamaha
göstermezler. Agresif doğaları gereği bölgesel uyuşmazlıklar çok
şiddetlidir ve genelde erkeklerden birinin ölümü ile sonuçlanır. Erkek
kaplan bölgesini idrar ve anal salgı bezlerindeki salgılarla ağaçları
ve dışkısı ile patikaları işaretleyerek belirler. Aynı zamanda
ağaçlarda bıraktıkları tırnak izleri de bölgelerini işaretlemede
kullanılır. Erkekler dişilerin kızgınlık dönemini anlamak için
idrarlarını koklarken "flehmen" (en:Flehmen response) denilen bir
davranışla yüzlerini ekşitirler.
Dişi sadece birkaç gün boyunca
kızgın haldedir ve bu süre içinde birçok kez çiftleşme gerçekleşir.
Çift diğer kedilerde olduğu gibi sık sık ve gürültü bir şekilde
çiftleşir. 103 gün olan gebelik süresi sonunda ağırlığı bir kg.
civarında olan 3 veya 4 yavru doğar. Etrafta gezinen diğer erkekler
dişiyi tekrar çiftleşebilir hale getirmek için yavruları
öldürebilirler. Yavrular 8 hafta sonunda anneyi yuvanın dışına takip
edebilecek hale gelirler, 18 ay sonunda ise bağımsız hale gelirler.
Fakat 2-2,5 seneye kadar annelerinden ayrılmazlar. Yavrular cinsel
erişkinliğe 3-4 yaşında erişirler. Dişiler annelerinin yakınında bir
bölge edinirlerken erkekler, bölgesel bir erkekle dövüşüp onu yenerek
ele geçirebilecekleri bir bölge aramaya koyulurlar. Hayatı boyunca dişi
bir kaplan eşit sayıda erkek ve dişi yavru dünyaya getirir. Kaplanlar
esaret altında iyi ürerler. ABD'deki esaret altındaki nüfus dünyadaki
vahşi kaplan nüfusu ile rekabet edebilir.
Vahşi doğada kaplanlar
yaban domuzu, gaur ve manda gibi vahşi sığırlar, yavru gergedanlar,
yavru filler ve hatta bazen leopar ve ayılarla beslenir. Sibirya
kaplanı ve boz ayı ciddi iki rakiptir ve birbirlerin mümkün olduğunca
uzak dururlar. İstatiksel olarak Sibirya kaplanı daha küçük ayıları
öldürdüğünden daha başarılıdır. Ama kaplanlar daha büyükçe ayıları
öldürebilirler ve öldürürler. Erkeklere nazaran önemli ölçüde küçük
olan dişi kaplanlar bile yetiştin gaurları kendi başlarına öldürme
kabiliyetine sahiptirler. Gaur, yaban domuzu ve sambar kaplanın
Hindistandaki gözde besinleridir. Gergedan ve fil yavruları da
sürülerinden ayrı kaldıkları zaman kaplanlara yem olabilirler. Bir
kaplanın yetişkin bir dişi gergedanı öldürdüğü gözlemlenmiştir.
Vahşi
kaplanlar birçok yöntem kullanılarak incelenmişlerdir. Eskiden kaplan
nüfusu izlerinin kalıpları çıkarılarak tahmin edilmeye çalışılıyordu.
Şimdi ise tuzak kameralar kullanılmakta. Dışkılarından alınan DNA'nın
incelenmesi gibi yeni yöntemlerde değerlendirilmekte. Telsiz tasmalarda
vahşi kaplanları takip etmekte oldukça popüler bir yöntem olarak
kullanıldı.
Alttürler
Üçü soyu tükenmiş olmak üzere
toplam sekiz kaplan alttürü bulunmaktadır ve yakın gelecekte bir
alttürün daha soyunun tükenmesi neredeyse kesindir. Güney Çin
kaplanının ilk kaplan olduğu sanılmaktadır. Aşağıda vahşi nüfüslarına
göre azalan şekilde alttürler sıralanmaktadır.
Ana karada
yaşayan kaplan türleri birbirine hem görünüm hem genetik olarak çok
benzedikleri için bazı bilim adamları kaplanların sadece Anakara ve ada
kaplanları olrak sınıflandırılmasını önermektedirler. Günümüzde adada
yaşayan tek kaplan türü Sumatra kaplanıdır[9].
Yaşayan alttürler
Bengal Kaplanı
Bengal
kaplanı (Panthera tigris tigris) Hindistan, Bangladeş, Nepal, Butan ve
Myanmar'ın bazı bölgelerinde bulunur. Otlaklar, süb-tropik ve tropik
yağmur ormanları, fundalıklar yaprak döken ormanlar ve mangrovlar gibi
çok faklılıklar gösteren ortamlarda yaşar. Hindistan hükümeti bu
hayvanların sadece Hindistan'da yaşayanlarının sayılarının 3,100 4,500,
ve 3,000 arasında bir yerde olduğu tahmin etmektedir. Ama birçok
korumacıya göre bu sayı fazlasıyla iyimser bir rakamdır. Bu sayılar
izlerin kalıplarına dayandırıldığı için çoğunlukla hatalı sonuçlar
verebilmektedir, dolayısı ile Hindistandaki kaplan sayısı 2000'den az
olabilir[10] En yaygın kaplan türü olmasına rağmen bu hayvan hem kaçak
avlanma hem de doğal ortam kaybı nedeniyle büyük baskı altındadır.
Hindistan 1972 yılında Kaplan Projesi adı altında devasa bir korunma
progamı geliştirdi. Bu program sayesinde kaplan sayısı 1970'lerdeki
1200'lerden 1990'lardaki 3000'lere kadar arttı. Bu program gelmiş
geçmiş en başarılı korunma programlarından biridir. Geçenlerde bu
sayıların tezgahlama olduğuna dair söylentiler ortaya çıktı. En az bir
Kaplan Rezervinin (Sariska) tüm kaplan nüfusunu kaçak avcılığa
kaybettiği ortaya çıktı.[4]. Erkekler genelde 200-295 kg. arasında,
dişiler ise 120-180 kg. arasındadırlar. Vurulan en büyük Bengal kaplanı
3,3 m. uzunluğunda ve 390 kg. ağırlığındaydı, bu dev 1967 yılında
öldürüldü.
Çinhindi kaplanları
Çinhindi kaplanı(Panthera
tigris corbetti) aynı zamanda Corbetti kaplanı olarakta bilinir.
Kamboçya, Çin, Laos, Myanmar, Taylan ve Vietnam'da bulunur. Nüfus
tahminleri 1200 ile 1800 olmakla beraber muhtemelen aşağı rakama daha
yakındır. Şu andaki en büyük nüfus kaçak avcılığın çok katı bir şekilde
yasak olduğu Malezya'dadır. Buna rağmen tüm nüfuslar ortam parçalanması
ve aynı soyla çiftleşme (en:inbreeding) gibi nedenler yüzünden aşırı
risk altındadırlar. Vietnam'da öldürülen kaplanların neredeyse %75'i
geneleneksel çin tıbbına malzeme olmaktadırlar. Kaplanlar fakir
yerliler tarafından yoksulluklarını rahatlatabilecek bir yol olarak
görülmektedirler. Çinhindi kaplanları Bengal kaplanlarına göre daha
küçük (Afrika aslanı boyutlarında)ve koyu renklidirler. Erkekler
ortalama 150-190 kg iken dişiler daha küçük olup 110-140 kg.
civarındadırlar.
Sumatra Kaplanı
Sumatra kaplanı (Panthera
tigris sumatrae) Sumatra Kaplanı sadece Endonezya'nın Sumatra adasında
bulunur. Büyük çoğunluğu adadaki beş ulusal parkta olmak üzere sayıları
400 ile 500 arasındadır. Yakın geçmişte yapılan genetik farklı eşşiz
genetik işaretler (genetic marker) ortaya çıkarmıştır. Bu, eğer soyu
tükenmez ise başka bir türe evrimleşmesinin işareti olarak
görülmektedir. Bu gelişme Sumatra kaplanın diğer alttürlere nazaran
korunmasında öncelik olması gerektiği kanısını ortaya çıkarmıştır.
Doğal ortam kaybı en büyük tehditdir. Ağaç kesme görünüşte ulusal park
olan alanlarda dahi halen devam etmektedir. 1998 ile 2000 arasında 66
kaplanın (nüfusun yaklaşık %20'si) vurularak öldürüldüğü kaydedildi.
Sumatra kaplanı yaşayan kaplan türlerinin en küçüğüdür. Erkekler
ortalama 100-130, dişiler ise 70-90 kg. ağırlığındadır. Küçük boyutları
Sumatra'nın yoğun ve katı ormanlarına uyum sağlamasından ve daha küçük
avlarla çevrili olmasından kaynaklanır.
Sibirya kaplanı
Sibirya
kaplanı (Panthera tigris altaica) aynı zamanda Amur kaplanı, Mançurya
kaplanı ve Kuzey Çin kaplanı olarakta bilinir. Neredeyse tamamen, şu
anda korunmakta olduğu Sibirya ile sınırlanmıştır. Son iki nüfus sayımı
(1996-2005) onları bölünmemiş en büyük vahşi kaplan nüfusu yapan, tek
ve devamlı mezillerinde 450-500 olarak bulunmuştur. En büyük kaplan
alttürü sayılmaktadırlar. Kayıtlardaki vahşi en büyük Sibirya kaplanı
384 kg. ağırlığındaydı. Esaret altında bir tanesi ise 423 kg.. Bazı
Bengal kaplanları bu ağırlıklara erişebilseler de Sibirya kaplanlarına
nazaran daha küçük yapılıdırlar. Ağırlıklar kaplanın yeni beslenmiş ya
da boş mide ile olmasına göre önemli ölçüde değişebilir. Erkek bir
Sibirya kaplanın ortalama ağırlığı 227 kg.dir ve 205-364 kg. arasında
değişirler. Sibirya kaplanları aynı zamanda daha kalın, hafif altın
sarısına çalan postları ve daha az olan çizgileri ile dikkat çekerler.
Sibirya kaplanları yaşamakta olan en büyük kedigildir. Altı aylık bir
Sibirya kaplanı yavrusu tam erişkin bir panter kadardır.
Güney Çin Kaplanı
Güney
Çin kaplanı (Panthera tigris amoyensis) veya Çin kaplanı, Amoy veya
Xiamen kaplanı olarakta bilinir. En kritik tehlike altındaki alttürdür
ve soyunun tükenmesi neredeyse kesindir. Bu alttür en küçük
alttürlerden biridir. Güney Çin kaplanının boyu hem erkek hem dişi için
2.2-2.6 m. arasında değişir. Erkekler 127-177 kg. arasında dişilerse
100-118 kg. ağırlığındadırlar. Büyük olasılıkla en son vahşi Doğu Çin
kaplanı 1994'te vurulmuş ve son 20 senedir doğal ortamlarında canlı
kaplan görülmemiştir. 1977 yılında Çin hükümeti vahşi kaplanların
vurulmasını yasaklayan bir yasa çıkarmış fakat bu alttürü kurtarmakta
çok geç kalmıştır. Şu ada hepsi Çin'de olmak üzere, esaret altında
yaşadığı bilinen 59 Güney Çin kaplanı vardır. Fakat bütün bu hayvanlar
sadece altı hayvandan üremişlerdir. Dolayısı ile alttürün devam
etmesini sağlayacak genetik farklılık artık bulunmamaktadır. Şu anda,
bu kaplanları 2008 yılında vahşi doğaya salma amaçlı yetiştirme
çabaları vardır.
Malay kaplanı (Panthera tigris jacksoni) Malezya yarımadasının güney kısmında bulunur.
Soyu tükenmiş alttürler
Kaplanlar
fosil kayıtlarında pek yaygın değillerdir. Farklı kaplan fosillerine
çoğunlukla Asya'da Pleistosin tabakalarında rastlanmıştır. Buna rağmen
Alaska'da 100000 yıllık kaplan fosilleri bulunmuştur. Buz çağındaki
kara köprüleri yüzünden bunların Sibirya kaplanının Amerikalı nüfusu
olmaları muhtemeldir. Ayrıca bazı araştırmacılar, 10000 yıl öncesine
kadar kuzey Amerika'ya hükmeden soyu tükenmiş büyük kedilerden Amerika
aslanı kemikleri ile kaplan kemikleri arasında benzerlikler
bulmuşlardır. Bazıları bu araştırmalar sonucunda Amerika kaplanın
aslında bir yeni dünya kaplanı olduğu sonucuna vardılar.
Japonya'da
da kaplan fosilleri ortaya çıktı. Bu japonya kaplanları şu an adalarda
yaşamakta olan kaplanlar gibi daha ufak tefektiler. Bunun, vücudun
yaşanan çevrenin boyutlarına uyum sağlaması ya da kaplan gibi büyük
avcılarda avın küçüklüğü ile ilgili bir olay olduğu sanılmaktadır.
Bali
kaplanı (Panthera tigris balica) Bali kaplanları daima Bali adasına
özgü oldular. Bu kaplanlar soyları tükenene kadar avlandılar. Yetişkin
bir dişi olan son Bali kaplanının Batı Bali'deki Sumbar Kima'da 27
Eylül 1937'de vurularak öldürüldüğü sanılmaktadır. Hiç bir zaman için
esaret altında bir Bali kaplanı olmadı. Bali kültürü ve Hindu dini için
hala önemli bir rol oynar.
Java kaplanı (Panthera tigris sondaica)
Endonezya'nın Java adası ile sınırlıydı. Bu hayvanlarının soyunun
tükenmesi avlanma ve doğal ortamlarının yok edilmesi nedeni ile 1980
yılında oldu. Buna rağmen bu alttürün doğada sadece 25 tane kaldığı
1950'lerden itibaren soyunun tükendiği çok muhtemeldir. En son birey
1979 yılında görüldü. En sık çizgilere sahip kaplan türüydü
Hazar
kaplanı (Panthera tigris virgata) veya İran kaplanı ya da Pers
kaplanının güvenilebilir en son görüntülenmesi 1968 yılında olmak üzere
1960'ların sonunda soyunun tükenildiğine inanılmaktadır. Buna rağmen
böyle bir kaplanın en son olarak 1970 yılının şubatında Şehit Şen
adında bir adam tarafından vurularak öldürüldüğü sanılmaktadır.[12]
Tarihsel alanı olarak İran, Irak, Pakistan, eski SSCB ve Türkiye'de
yaşamıştır. Bu kaplanın sarı renkli ve siyah çizgili olduğu
söylenmektedir. Hazar kaplanı Bengal kaplanı ile birlikte Romalılar'ın
arenalarda gladyatörlerle dövüştürmekte kullandıkları iki kaplan
türünden biridir.
Trinil kaplanı (Panthera tigris trinilensis) 1.2
milyon yıllık en eski kaplan fosilidir. Endonezya'nın Java adasını
Trinil bölgesinde bulunmuştur.
Renk Varyasyonları
Tamamen
beyaz renkten altın sarısı duman mavisi renkleri olabilmektedir.Duman
sarısı renkte olanları Çin'in Fijiyan eyaletinde bir Amerikalı misyoner
tarafından görülerek rapor edilmiştir.
Geleneksel Çin Tıbbı
Kaplanların
parçaları geleneksel Çin tıbbı tarafından kullanılmaktadır. Çin'de
birçok insan kaplan parçalarının ilaçsal özellikleri olduğuna
inanmaktadır. Bu inançların hiç birinin bilimsel bir dayanağı yoktur ve
ispatlanmamışlardır. Günümüzde kaçak avcıların büyük bir çoğunluğu
kaplanları Batı'da da giderek popüler hale gelen Çin tıbbı için
kullananlara satabilmek amacı ile avlamaktadırlar.
Kaplanın kuyruğu bazen ezilerek ve sabunla karıştırılarak deri kanserini tedavi etmek için merhem olarak kullanılır.
Kaplanın kuyruğunun ucundaki kemiklerin kötü ruhları uzak tuttuğuna inanılır.
Ezilmiş kaplan kemikleri şaraba katılarak genel bir Tayvan uyarıcısı olan tonik elde edilir.
Kaplanın
derisinin hayaletler tarafından meydana getirilen ateşe iyi geldiği
iddia edilmektedir. Bunu iyi bir şekilde uygulayabilmek için kullanıcı
derinin üzerinde oturmak zorundadır. Ama efsaneye göre çok uzun
oturursa kullanıcı bir kaplana dönüşür.
Safra taşlarına bal katarak onu ellere ve ayaklara sürmenin abselere iyi geldiği iddia edilmektedir.
İddiaya göre yanmış kaplan tüyü çıyanları uzak tutar.
Kaplanın beynini yağ ile karıştırıp vücuda sürmek hem tembelliğe hem de aknelere iyi gelir.
Göz yuvarlağını hap haline getirmek iddiaya göre sarsılmalara iyi gelir.
Eğer bıyıkları uğur taşınırsa efsaneye göre kişi kurşunlara karşı korunacak ve cesareti artacaktır.
İddiaya
göre eğer kaplan pençesini mücevher olarak veya cebinde taşırsa kişi
cesaret kazanacak ve ani korkuya kapılmalardan korunacaktır.
Güç, kurnazlık ve cesaret güya bir kaplanın kalbi tüketilerek elde edilir.
Yüzen kaburgalarının bir şans tılsımı olduğuna inanılır.
Kaplanın penisinin (hatalı bir şekilde) afrodizyak olduğu söylenir.
Kaplanın ayağından alınan küçük kemiklerin çocuğun bileğine bağlanmasının çırpıntılar için tedavi olduğu iddia edilmektedir.
Literatür ve modern kültürde kaplan
Kaplan! Kaplan! gecenin ormanında
Işıl ışıl yanan parlak yalaza,
Hangi ölümsüz el ya da göz, hangi,
Kurabildi o korkunç simetrini?..
William Blake, "Kaplan" (en:The Tyger), İngiliz dilinde en çok derlenmiş şiir. (Şiirin tamamı Türkçe ve İngilizce)
İngilizce
kaplan kelimesi olan "tiger" onuda Persçe'den ödünç alan Yunanca
"Tigris"'den gelmektedir. (Diğer bazı kaynaklar Dicle nehrinin latince
adının Tigris olduğu ve bu çevrede sık görülmesi yüzünden kaplana bu
ismin verildiğini iddia eder)Amerikan İngilizcesi'nde dişi kaplan
manasına gelen "Tigress" ilk olarak 1611'de kaydedilmiştir.
Sarımsı-kahverengi kuartz "Kaplanın Gözleri" (veya kaplan gözü) 1891'de
kaydedilmiştir.
Hem Orman Kitabında Rudyard Kipling hem de
Tecrübe Şarkılarında (:en:Songs of Experience) Wiliam Blake kaplanı
haşin ve korkusuz olarak tasvir ederler.
Kaplan cesareti, yırtıcılığı ve gücü simgeler.
Çin takviminde kaplan yılı vardır. Önümüzdeki kaplan yılı: 2010.
Ulusal hayvan olarak kaplan
Kaplan aşağıdaki ülkelerin ulusal hayvanıdır;
Bangladeş (Bengal Tiger)
Çin, Ejderha ve Panda ile beraber; Kaplan gayri resmi semboldür
Hindistan (Bengal Tiger)
Malezya (Malaya Kaplanı)
Nepal (Bengal Tiger)
Kuzey Kore (Sibirya kaplanı)
Güney Kore
Eski Nazi Almanyası siyah kartal ile beraber (şu anda siyah kartal (Bundesadler) (resmi) ve leopar (gayri resmi))
Eski SSCB (Sibirya kaplanı) (Şu an Ayı ve altın kartal)
Cuma Mart 12, 2010 7:43 pm
